Bạn Trỗi K6

Bạn Nguyễn Quốc Khánh (khoá 7) báo cho Ban biên tập: tên liệt sĩ Lại Xuân Lợi còn thiếu! Ngay hôm sau, ngày 19 tháng 3, tôi viết thư cho gia đình. Chiều 23 tháng 4, nhận được điện thoại từ Nam Định, người gọi là Thanh Hồng, em gái liệt sĩ. Mừng quá! Hai anh em tâm sự…

… Chú Lại Xuân Thát, bố Lợi, từng công tác ở Cục Bảo vệ và là thư kí của Cục trưởng Kinh Chi. Năm 1971, ông chuyển ngành ra Công an về công tác ở Nam Định. Cuối năm 1971, đang là học sinh lớp 10 trường chuyên Lê Hồng Phong, nghe lệnh Tổng động viên, Lại Xuân Lợi đã nhiều lần viết đơn xin nhập ngũ nhưng đều bị bác với lí do: mới 16, chưa đủ tuổi nhập ngũ (Lợi sinh ngày 10 tháng Giêng năm 1955); hơn nữa bố và anh đang công tác trong lực lượng vũ trang. Không nản, Lợi viết tiếp đơn bằng máu. Lần này, Thành đội Nam Định phải chấp nhận. Ngày 31 tháng 12 năm 1971, Lợi nhập ngũ, huấn luyện bộ binh ở Thanh Hoá; sau đó theo đơn vị hành quân ngược trở ra Đông Anh huấn luyện cao xạ. Ngày 29 tháng 4 năm 1972, sư đoàn phòng không 367 của Lợi bổ sung cho chiến trường. Trên đường hành quân vào Nam, ngày 2 tháng 5 năm 1972, cả đội hình bị máy bay Mỹ ném bom, khi qua địa hạt Kỳ Anh (Hà Tĩnh). Nhiều cán bộ, chiến sĩ hy sinh, trong đó có Lại Xuân Lợi.

Cũng từ sau khi nhận lá thư cuối cùng, đề ngày 29 tháng 4, viết từ Đông Anh, gia đình mất liên lạc. Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, không thấy Lợi về, bố mẹ lo lắng. Đến năm 1977, mới nhận được giấy báo tử nhưng không biết Lợi được chôn cất ở đâu. Đã từng là lính, quen biết nhiều, ông Thát thăm hỏi nhiều nơi, gặp cả đồng đội cũ là ông Phục (Cục trưởng Cục Chính sách) nhờ vả. Nhưng vô vọng…

Mãi tới năm 1990, một đồng đội cũ đến thăm, kể lại: “Cháu bị thương trong trận bom ngày ấy. Sau đó, những người còn sống tiếp tục hành quân vào Nam. Đơn vị hy sinh nhiều… Cháu nhớ Lợi được an táng tại nghĩa trang liệt sĩ Kì Anh”. Ngay sau đó, gia đình tổ chức chuyến đi tìm Lợi. Được sự giúp đỡ của Phòng Chính sách Quân khu Bốn, gia đình tìm thấy mộ phần của Lợi. Đến ngày 25 tháng 7 năm 1996, theo nguyện vọng gia đình, hài cốt Lợi được chuyển về quê. Quân khu Bốn, Thành phố Nam Định và gia đình đã tổ chức trọng thể lễ đón nhận hài cốt. Hiện Lợi an nghỉ tại nghĩa trang liệt sĩ xã Nam Vân, thành phố Nam Định. Ông Thát mất năm 2003. Năm sau, mẹ Lợi cũng ra đi.

Nếu ai có dịp về Nam Định, nhớ tạt qua thăm Lại Xuân Lợi, bạn của chúng ta ¹.

Cận ngày chiến thắng 30-4-2005
K.Q