THỰC TẠI VÀ HOANG ĐƯỜNG 45/b
Thứ Sáu, tháng 5 29, 2015CHƯƠNG V: CHIÊM BÁI
“Bằng cách ở mỗi hiện tượng tự nhiên của cái riêng lẻ, cái qui ước và ngẫu nhiên, chúng ta hướng mắt đến cái phổ quát, cái khách quan và tất yếu, thì đó là chúng ta tìm cái độc lập đằng sau cái lệ thuộc, cái tuyệt đối đằng sau cái tương đối, cái vĩnh cửu đằng sau cái vô thường. Và như tôi nhìn thấy, cái khuynh hướng này biểu lộ không những trong vật lý học, mà còn trong mỗi ngành khoa học, vâng, không chỉ trên lĩnh vực khoa học, mà còn trên lĩnh vực của cái thiện và cái mỹ”.
Max Planck
“Cái huyền diệu là trong tất cả các hiện tượng của tự nhiên, có một tính qui luật phổ quát ngự trị mà ở mức độ nào đó, có thể nhận thức được đối với chúng ta”.
Max Planck
(tiếp theo)
Có thể loài người là từ một loài có cùng một tổ tiên với loài vượn cổ tiến hóa lên. Loài tổ tiên này đã thích nghi với cuộc sống thường xuyên ở trên cây. Sau một thời kỳ sống nói chung là thuận lợi và bình ổn thì do nhiều nguyên nhân tự nhiên đã đề cập ở trên mà môi trường sống của chúng biến đổi theo xu thế ngày càng bất lợi, khắc nghiệt làm chúng bị phân liệt, chuyển hóa theo nhiều hướng khác nhau để thích nghi trong điều kiện hoàn cảnh môi trường mới. Có thể rằng một nhánh là tổ tiên trực tiếp của loài người đã phải lần hồi xuống mặt đất kiếm ăn, tìm những loại thức ăn mới như rau củ, dần dần là xác chết động vật, rồi thịt động vật sống, và theo thời gian, thích nghi luôn với đời sống thường xuyên ở đó. Cũng rất có thể rằng, lúc đầu thì sống trong rừng rậm, sau thì lần mò ra sống tập trung chủ yếu ở vùng duyên hải nhiệt đới, ưu tiên là ở những vùng gần cửa sông. Có lẽ tổ tiên của loài người đã sống ở đó khá lâu nhờ môi trường sinh thái ở đó thuận lợi nổi bật đối với họ như khí hậu, thời tiết ôn hòa hơn, thức ăn dồi dào hơn (cây trái, rau củ nhiều, thịt, cá, sò ốc cũng lắm…). Thời gian lâu dài đó đã biến đổi hình hài cũng như cấu trúc sinh học cơ thể và cả thói quen ăn uống, sinh hoạt. Chúng ta hình dung ra như thế vì phỏng đoán rằng loài người ngày nay hầu như đã trần trụi lông lá và ăn mặn, ăn nhiều muối hơn hẳn các giống loài muông thú khác là do tổ tiên của loài người đã từng sống lâu dài và đã tiến hóa thích nghi trong môi trường duyên hải đó, môi trường dồi dào những thực phẩm có hàm lượng muối cao, có nhiều ao hồ, đầm lầy xen kẽ. Hơn nữa, còn có thể phỏng đoán rằng chính cái địa hình đa tạp nói trên của miền duyên hải thời tối cổ nguyên thủy đã là yếu tố tối quan trọng, thậm chí là quyết định trong việc thúc giục tổ tiên của loài người từ bỏ lối đi đứng bằng bốn chi, chuyển sang đứng thẳng, đi bằng hai chân và đôi tay được giải phóng để đảm nhận một chức năng mới: làm phương tiện, công cụ hỗ trợ đắc lực cho họ trong cuộc đấu tranh sinh tồn. Để di chuyển một cách có hiệu quả trên một địa hình phức tạp rừng núi, sông ngòi, đầm lầy, ao hồ, đồng bằng xen kẽ thì cấu tạo cơ thể phải đáp ứng được nhiều hình thức vận động là bơi nhanh được, lội nhanh được, chạy nhanh được, leo trèo thoăn thoắt được và trong khi vận động vẫn có thể quan sát, phát hiện được tai họa hay thức ăn, con mồi từ xa, thì tư thế đứng thẳng và chân tay linh hoạt là tối ưu hơn cả.
Như đã nói thì có nhiều hướng, nhiều cách thức tiến hóa thích nghi khác nhau tùy thuộc vào địa hình cụ thể của sự biến đổi môi trường sống, vào lối sống và cấu tạo sinh học đang có, nhưng hướng tiến hóa có tính phổ biến, xuyên suốt và đóng vai trò như cơ sở, tiền đề cho mọi tiến hóa thích nghi chính là tăng cường khả năng truyền nhận thông tin, giải mã tín hiệu và lưu giữ thông tin về mặt thời gian cũng như số lượng dẫn đến sự hình thành hệ thần kinh có trung tâm xử lý thông tin, chỉ huy và điều hành là bộ não. Điều đó cũng là một gợi ý cho chúng ta phỏng đoán tổ tiên loài người không phải là loài vượn cổ. Nếu loài người và loài vượn ngày nay cùng xuất thân từ loài vượn cổ thì tại sao loài vượn ngày nay cũng khôn nhưng còn thua kém rất xa so với trí khôn ở loài người, vì sao không thể đi thẳng thường xuyên bằng hai chân như loài người, vì sao chúng có nhiều lông trong khi loài người lại hiếm lông, và vì sao chúng ăn lạt còn loài người lại ăn mặn? Có thể nghĩ rằng thuở đầu tiên, loài vượn cổ và tổ tiên loài người rất gần nhau về mặt họ hàng, cùng chung sống trong một môi trường, thậm chí là những thế hệ đầu tiên khi rời bỏ lối sống thường xuyên trên cây xuống sống ở cả trên mặt đất vẫn là một loài duy nhất. Sự lan tỏa dân cư đã làm cho một bộ phận đi dọc theo những dòng suối rồi sông và cuối cùng thì “định cư” lâu dài ở miền duyên hải trù phú. Dần dà bộ phận này chuyển biến thành tổ tiên loài người còn bộ phận “ở lại” trở thành loài vượn cổ.
Lúc mới đặt chân lên địa bàn miền duyên hải, có lẽ trí khôn của tổ tiên loài người còn thua cả loài khỉ ngày nay và về mặt sức vóc cũng chỉ lớn hơn con khỉ không nhiều và chủng loại thức ăn vẫn là từ thực vật do hái lượm mà có. Lúc đầu là hoa quả nhưng những thứ ấy nhiều khi cũng hiếm nên sau là đến rau củ, rồi đến lúc đi lượm sò ốc ven sông, trong ao, hồ, vũng, ven biển để ăn. Rất có thể việc ăn những “quả” sò, ốc đã mở đường cho tổ tiên loài người mở rộng chủng loại thức ăn sang thịt động vật, trở thành loài ăn tạp nhất và mặn nhất trong thế giới sinh vật. Sau khi sò, ốc đã thành thức ăn “hợp khẩu vị” rồi thì đến lượt những động vật nhỏ, chậm chạp, dễ bắt đại loại như tôm, cua, ếch nhái, cá trong vũng, ao hồ cạn nước lúc nắng hạn… và cuối cùng là cả muông thú chạy nhanh, khỏe, dữ tợn cũng đến lượt trở thành nguồn thức ăn cho thủy tổ loài người. Sự mở rộng chủng loại thức ăn sang cá, thịt đồng thời làm xuất hiện một phương thức kiếm ăn mới, đó là săn bắt.
Khi chuyển sang ăn cả cá thịt thì cũng là lúc tổ tiên loài người bắt đầu bước đi những bước rất dài trên con đường tiến hóa thích nghi của mình, không những là về mặt cải thiện sức vóc, hình dáng mà còn cải thiện cả về mặt chức năng hoạt động của các bộ phận cơ thể, nhưng trước hết và cũng quan trọng hơn cả là sự tăng cường thể chất của bộ não, tạo điều kiện làm xuất hiện những yếu tố quyết định để bộ não ấy chuyển biến thành bộ não người nguyên thủy, biết chủ đông thích nghi trong chừng mực có thể.
Sự tăng trưởng nhanh chóng về mặt số lượng trong điều kiện thức ăn dồi dào của tổ tiên loài người làm xuất hiện ngày một nhiều bầy đàn đông đảo giống loài ấy, làm mất cân bằng sinh thái theo chiều hướng ngày một bất lợi đối với đời sống của chúng, gây ra sự thiếu hụt thức ăn, dẫn đến một yêu cầu có tính cấp bách là làm sao phải tìm kiếm và làm ra cái ăn (săn bắt) hiệu quả hơn, nhanh chóng hơn trong những điều kiện và tình thế mỗi lúc càng khó khăn hơn, cạnh tranh gay gắt hơn giữa các bầy đàn, và cả giữa các cá thể tương đối xa lạ với nhau. Chính cái yêu cầu đó đã làm cho tổ tiên loài người chuyển dần sang đứng, đi, chạy nhảy bằng hai chân (chuyển biến để đảm nhận chức năng chủ yếu là di chuyển cơ thể nhanh chóng trên mặt đất cũng như dưới nước), làm cho đôi tay chỉ còn chức năng hỗ trợ cho di chuyển trong những trường hợp như leo trèo, bơi và hoàn toàn được giải phóng khi đi, đứng, chạy, nhảy, và vì thế mà dần dần chuyển biến, có chức năng chủ yếu là công cụ đắc lực trong việc tạo ra miếng ăn, thậm chí còn là một vũ khí lợi hại để tự vệ và trấn áp lẫn nhau bằng bạo lực. Bên cạnh quá trình phân hóa chức năng chủ yếu cho đôi chân và đôi tay ở tổ tiên loài người là quá trình tăng cường truyền tin cho nhau trong nội bộ giống loài (cố gắng tạo ra nhiều tín hiệu âm thanh hơn, qua đó mà hệ thống thanh quản - phát âm được cải tạo và ngược lại), nhằm hợp tác kịp thời hơn, đồng tâm hiệp lực hơn, hiệu quả hơn trong làm ăn. Tuy nhiên, cần phải thấy rằng, còn một quá trình thứ ba xảy ra song song và có quan hệ mật thiết với hai quá trình trên, nhưng có tính đi tiên phong, là cơ sở tiền đề làm diễn tiến hai quá trình đó, đó là quá trình làm cho hoạt động bộ não đã được chuẩn bị đầy đủ những tố chất cần thiết, ngày càng mạnh mẽ, tích cực, ngày càng tinh tế, làm cho những biểu hiện như: có ấn tượng, nhớ, suy diễn còn ở tình trạng hời hợt, bất ổn, mờ nhạt của bộ não ấy trở nên ngày càng sâu sắc, bền vững, rõ ràng và đóng vai trò như là những đặc tính nổi trội, vốn có.
0 comments:
Hãy viết bằng tiếng Việt có dấu trực tuyến:
Easy VN - Chương trình tự động thêm dấu tiếng Việt
VIETUNI - Tại Viet1Net (Nên chọn Kiểu Loạn)
- Chèn link bằng thẻ: <a href="URL liên kết" rel="nofollow">Tên link</a>
- Tạo chữ <b>đậm</b> và <i>Ngiêng</i>