Những năm 80 mình ở quê, mỗi lần ra HN đều ở nhờ nhà Phạm xuân Nghiêm và Phùng Quán. Hai nơi đó là thoải mái nhất, tự nhiên như ở nhà mình. Nhà thằng Nghiêm chật chưa đầy mười m2, vợ chồng nó rất khổ trong sinh hoạt nhưng vẫn luôn vui vẻ. Mỗi khi ăn tối tôi đều uống cho say khướt rồi lăn ra ngủ ngầm ý rằng tao ngủ rồi, "chết rồi", mần chi thì mần đi, khỏi sợ - hi hi...

Một bữa anh Quán đến chơi, lúc về anh nháy tôi đi theo, ra tới cổng anh bảo Lập vào lấy đồ về nhà anh, tôi hỏi răng rứa anh, anh bảo mi có vợ rồi mà tồ rứa, mi ,nằm chình ình giữa nhà thì tụi nó mần ăn ra răng, tôi nhe răng cười rồi chạy vào lấy đồ, chào vợ chông Nghiêm rồi tót lên xe anh. Lúc ấy tôi mới để ý đến chiếc xe đạp anh Quán, đó là một chiếc xe to lớn, thô kệch mà tôi chưa từng thấy, ống tuýp xe to bằng cổ tay, nan hoa phải bằng đầu đũa không thèm nói ngoa. Anh Quán giải thích đó là xe Liên xô, người Nga dùng để thồ, tôi hỏi anh mua ở mô thì anh cười cái hậc tiền mô mà mua, mà có tiền cũng không mua được, cả Hà nội không có chiếc thứ hai.

Tôi hỏi tại răng mà anh có anh nói người ta tặng, tôi hỏi ai tặng anh bảo Lênin, tôi bảo anh không biết nói xạo Lênin chết hồi nào anh sống hồi nào mà bảo Lênin tặng? Anh nói: rứa mới tài.

Tôi không thèm hỏi anh nữa vì biết tính anh chưa muốn kể thì cậy răng cũng không kể. Nhưng tôi biết đến một lúc nào đó anh sẽ kể ngọn ngành.

Một buổi chiều trời mưa anh Quán ào vào nhà, tay cât đồ miệng la Lập Lập mang xe vào nhà cho anh, tôi chạy ra vác, úi cha mẹ ơi, như một chiếc xe máy, tôi la: nó đúc bằng săt hay răng mà nặng rứa, anh bảo sắt chứ răng có tý nhôm nào đâu, rứa mới khỏe mới bền hè.

Rồi anh lôi chai rượu ra rót đầy hai chén bảo tôi ngồi xuống và anh kể...

Chuyện viết rồi nhưng biết lấy tên ai đây? Chuyện thi cử anh không dám mượn tên các nhà văn mà anh đã từng mượn tên cho các bài viết trước, bèn viết thư vào Nghệ an cho một cậu em họ làm công nhân một lâm trường miền núi xin mượn tên. Dù sao cũng là người nhà, hơn nữa cậu ta thuộc thành phần giai cấp công nhân chăc người ta cũng có ưu tiên.

Bài dự thi gửi đi rồi và sau đó là những ngày mong chờ phấp phỏng... cứ thấy có người đưa thư là lại hồi hộp chạy ra, trông ngực đập liên hồi tưởng chú em viết thư ra báo trúng giải...

Thời gian trôi qua hơn 6 tháng, lúc đầu kỳ vọng... rồi hy vọng... rồi thất vọng... rồi tuyệt vọng...

Anh Quán cứ dằn vặt mình ngu ơi là ngu, dám múa rìu qua mặt các anh tài 12 nước XHCN... đến cái dải rút cũng ngồi đấy mà mơ.

Một hôm anh uống rượu xong đang ngủ, chị Trâm về véo cho một cái rồi hua hua tờ giấy báo trúng giải cậu em vừa mang ở Nghệ an ra, anh chồm dậy, rồi cũng véo đùi mình một cái, cha mẹ ơi, giải nhất! - một chiếc xe đạp đàng hoàng!

Cậu em đứng bên mồm méo xệch: anh giết em rồi, tin về đến lâm trường buổi sáng thì buổi trưa loa lâm trường, đài tỉnh phat tuyên dương rầm rầm. Một anh công nhân ở cái lâm trường khỉ ho cò gáy mà lại được giải nbất của Liên xô mà lại về Lênin mới kinh. Cánh nhà báo kéo tới nhao nhác, hai vợ chồng em hồn xiêu phách lạc, mặt xanh như đít nhái cứ thấy ai gọi là tim như muốn nhảy xuống ruộng, lừa lúc không ai để ý em phắn nhanh ra ga nhảy đại tàu chuồn thẳng về HN. Chừ anh mần răng thì mần!

Vấn đề nghiêm trọng rồi đây, chuyện này mà lộ ra thì chẳng những mất toi giải thưởng, cậu em bị đuổi việc mà anh cũng dính tù tội không chừng. Hai anh em ngồi suốt ngày và đêm hôm ấy để anh làm công tác tư tưởng, thôi đã đâm lao thì theo lao, đã trót thì chét. Anh phải cố vấn cho cậu em từng đường đi nước bước: trả lời nhà báo thế nào, các quan tỉnh ra sao... v.v. Tội nghiệp cho cậu công nhân, thôi thì đành chứ biết răng chừ, anh mà chết thì vợ chồng em cũng chết!

Hồi hộp, lo sợ, bồn chồn mãi rồi cũng đến ngày trao giải. Anh Quán đưa cậu em đến Đại sứ quán Liên Xô còn mình thì đứng từ xa bên này đường Trần Phú ôm chặt gốc cây. Trời hôm đó rất lạnh mà cả cái áo bông anh mang ướt sũng. Ba tiếng đồng hồ chờ đợi khủng khiếp trôi qua, lúc cậu em đẩy chiếc xe đạp đi ra, gặp nhau anh ôm ghì lấy cậu ta mà khóc nức: ơn em đời đời kiếp kiếp, anh đi bộ đội vệ quốc đoàn, vào sống ra chết không biết bao nhiêu lần, chưa lần nào anh sợ như lần này.