Bạn Trỗi K6

Việc đầu hàng của Nhật trước quân Đồng Minh được chính thức tuyên bố vào ngày 15 tháng Tám 1945. Trong khi lực lượng an ninh Pháp vẫn bị quân Nhật giam giữ, những người Việt, đặc biệt là Việt Minh vốn được tổ chức tốt, đã đoạt lấy quyền điều khiển. Tổng hội Công chức chính quyền Trần Trọng Kim với sự cho phép của quân Nhật theo kế hoạch, tiến hành một cuộc mít tinh ở quảng trường lớn trước Nhà hát Lớn vào ngày 17 tháng Tám 1945 để ủng hộ chính phủ thu hồi chủ quyền. Cuộc mít tinh tập hợp lúc 2 giờ chiều với lễ kéo cờ triều đình và trình bày bài "Đăng đàn cung". Hàng vạn người đứng đầy đường Paulbert (nay là phố Tràng Tiền), người đi xem rất đông...
(Album Phillippe Devillers)

... nhưng sau đó, trong vài phút những đội viên Việt Minh đã chiếm lĩnh cuộc tụ họp, phất cờ của họ từ ban công nhà hát (khi lá cờ đỏ sao vàng buông từ ban công nhà hát xuống). Họ kéo hạ cờ triều đình và chiếm lấy diễn đàn cùng microphone, hô hào quần chúng đứng lên. Những người Việt Minh khác đứng trong đám đông khán giả tổ chức việc hát hai bài "Tiến quân ca" của Văn Cao và "Diệt Phát xít" của Nguyễn Đình Thi, lúc này đã được in trên tờ rơi; (trong những ngày sau bài hát của Văn Cao được hát khắp nơi trong thành phố). Buổi mit tinh đã biến thành cuộc tuần hành thị uy của quần chúng cách mạng do Việt Minh điều khiển, sự kiện đó trở thành “dự lệnh” khởi động cho cuộc Tổng khởi nghĩa diễn ra sau đó... Đây là bước mở đầu cho cao trào cách mạng tháng Tám, và là bước mở đầu cho quá trình những người cộng sản kháng chiến Việt Nam chống lại người Pháp để giành độc lập cho miền Bắc năm 1954.
(Album Phillippe Devillers)

19/8/1945 Khoảng 10 giờ rưỡi, cuộc mít tinh lớn chưa từng có của hàng vạn quần chúng cách mạng được sự bảo vệ của Thanh niên tự vệ, của tổ chức Việt Minh Hoàng Diệu Hà Nội đã diễn ra. (Album Phillippe Devillers)

Đại diện Việt Minh tuyên bố: Tổng khởi nghĩa! (Album Phillippe Devillers)

Mít tinh Tổng khởi nghĩa ở Quảng trường Nhà Hát Lớn, Hà Nội

Quần chúng tỏa đi chiếm các công sở (Album Phillippe Devillers)

... một cánh tiến thẳng tới Phủ Khâm Sai, cơ quan đầu não của chính phủ, và nhanh chóng làm chủ toàn bộ khu vực này

Lính bảo vệ Phủ đã hạ vũ khí mà không có bất kỳ hành động kháng cự nào trước sức mạnh của nhân dân Hà thành

Buổi lễ mít tinh ngày 20/8/1945, tại đường Paul Bert. (ảnh tư liệu)

Buổi lễ Quốc tế, 26 tháng Tám 1945, Ban nhạc quân đội Việt Nam, chỉ huy Đinh Ngọc Liên. Đại tướng Việt Nam Võ Nguyên Giáp nói với ông Patti: "Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam lá cờ của chúng tôi được trưng trong một buổi lễ quốc tế và quốc ca của chúng tôi được chơi vì sự kính trọng đối với một vị khách nước ngoài. Tôi sẽ nhớ mãi giây phút này".

Ngày 28/8/1945, Đoàn Giải phóng quân ở Việt Bắc về duyệt binh ở quảng trường Nhà hát Lớn.

Duyệt đội quân du kích ở các chiến khu về Hà Nội ngày 30-8-1945. Ảnh Tuổi trẻ

-

Người dân tham gia cướp chính quyền tại Huế (ảnh tư liệu)

Nhân dân Sài Gòn nổi dậy giành chính quyền ngày 25 tháng 8 năm 1945.

Tuần hành chào mừng Cách mạng tháng 8 thành công ở Sài Gòn (25/8/1945) - Ảnh: T.L.

Mittinh tại Sài Gòn ngày 25/8/1945 - Ảnh tư liệu