55 năm chiến thắng Điện Biên Phủ

Start:     May 7, '09
Location:     Blog

Cắm cờ Điện Biên Phủ
(có QUÁ NHIỀU "phụ huynh Trỗi" trực tiếp và gián tiếp tham gia chiến dịch này)

Trận Điện Biên Phủ là trận đánh lớn nhất trong Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất diễn ra tại lòng chảo Mường Thanh, châu Điện Biên Phủ giữa quân đội Pháp và Quân đội Nhân dân Việt Nam. Đây là chiến thắng quân sự lớn nhất trong cuộc kháng chiến chống Pháp 1945 – 1954 của Việt Nam.

Trên phương diện quốc tế trận này có một ý nghĩa rất lớn: lần đầu tiên quân đội của một nước thuộc địa châu Á đánh thắng bằng quân sự một quân đội của một cường quốc châu Âu. Trận Điện Biên Phủ đã đánh bại ý chí duy trì thuộc địa Đông Dương của Pháp và buộc nước này ra khỏi Đông Dương.


Các kế hoạch của hai bên dẫn đến trận Điện Biên Phủ


Đến cuối năm 1953, Chiến tranh Đông Dương đã kéo dài 8 năm, Pháp đã mệt mỏi và muốn tìm một giải pháp hòa bình có thể chấp nhận được để chấm dứt cuộc chiến nhưng mặt khác họ muốn duy trì quyền lợi tại Đông Dương. Pháp bổ nhiệm tổng chỉ huy Henri Navarre sang Đông Dương tìm kiếm một chiến thắng quân sự quyết định để làm cơ sở cho một cuộc thảo luận hòa bình trên thế mạnh. Kế hoạch của bộ chỉ huy Pháp tại Đông Dương là tập trung các lực lượng cơ động tinh nhuệ lại thành các binh đoàn mạnh đánh tiêu diệt các đơn vị chính quy của Việt Minh để làm thế mạnh đàm phán.

Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ được ra đời án ngữ miền tây bắc Bắc Việt Nam, kiểm soát liên thông với Thượng Lào để làm bẫy nhử, thách thức quân chủ lực Việt Minh tấn công và, theo kế họach của Pháp, quân Việt Minh sẽ bị nghiền nát tại đó.

Về phía Quân đội Nhân dân Việt Nam, kể từ sau năm 1950 nối thông biên giới với Trung Quốc, được sự viện trợ quân sự to lớn của Trung Quốc và Liên Xô, đã lớn mạnh rất nhiều, với các sư đoàn (đại đoàn) bộ binh và các trung đoàn pháo binh, công binh đã có kinh nghiệm đánh tiêu diệt cấp tiểu đoàn của quân Pháp trong phòng ngự kiên cố.

Bộ chỉ huy của Quân đội Nhân dân nhìn nhận trận Điện Biên Phủ như cơ hội đánh tiêu diệt lớn, tạo chiến thắng vang dội để chấm dứt kháng chiến trường kỳ, và đã chấp nhận thách thức của quân Pháp để tiến công tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.


So sánh lực lượng các bên tham chiến

Lực lượng Quân đội Nhân dân Việt Nam tham gia gồm 10 trung đoàn bộ binh thuộc các đại đoàn bộ binh (304, 308, 312, 316), 1 trung đoàn công binh, 2 trung đoàn và 4 đại đội pháo binh, 1 trung đoàn cao xạ (367) của đại đoàn công pháo 351 (công binh – pháo binh). Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm Tư lệnh chiến dịch. Thiếu tướng Hoàng Văn Thái làm tham mưu trưởng chiến dịch.

Lực lượng quân Pháp ở Điện Biên Phủ có 12 tiểu đoàn và 7 đại đội bộ binh (trong quá trình chiến dịch được tăng viện 4 tiểu đoàn và 2 đại đội lính nhảy dù), 2 tiểu đoàn pháo binh 105 ly (24 khẩu), 1 đại đội pháo 155 ly (4 khẩu), 2 đại đội súng cối 120 ly (20 khẩu), 1 tiểu đoàn công binh, 1 đại đội xe tăng 18 tấn (10 chiếc M24 của Mỹ), 1 đại đội xe vận tải 200 chiếc, 1 phi đội máy bay gồm 14 chiếc (7 máy bay khu trục, 6 máy bay liên lạc trinh sát, 1 máy bay lên thẳng). Lực lượng này gồm khoảng 16.200 quân được tổ chức thành 3 phân khu:

Bắc: Him Lam – Béatrice, Độc Lập – Gabrielle, Bản Kéo – Anne Marie 1,2.

Trung tâm: Các điểm cao phía Đông – Dominique, Eliane, sân bay Mường Thanh, và các cứ điểm phía Tây Mường Thanh – Huguette, Claudine, đây là khu vực mạnh nhất của quân Pháp.

Nam: cụm cứ điểm và sân bay Hồng Cúm – Isabelle.

Tổng cộng tất cả là 8 trung tâm đề kháng (Béatrice, Gabrielle, Anne Marie, Dominique, Eliane, Huguette, Claudine, Isabelle: gồm 49 cứ điểm phòng thủ kiên cố liên hoàn trang bị hỏa lực mạnh yểm trợ lẫn nhau, có 2 sân bay: Mường Thanh và Hồng Cúm để lập cầu hàng không. Đại tá Christian de Castries (trong thời gian chiến dịch được thăng hàm Thiếu tướng) là chỉ huy trưởng tập đoàn cứ điểm.

Khi lập tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ các tướng lĩnh Pháp và Mỹ đã đánh giá sai khả năng của đối phương và đều cho rằng Điện Biên Phủ là pháo đài bất khả chiến bại.

Về phía Việt Minh tuy có quân số đông đảo hơn nhiều đối phương nhưng chưa có kinh nghiệm đánh công kiên lớn trên cấp tiểu đoàn. Và đặc biệt khó khăn lớn nhất của Việt Minh là khâu tiếp tế hậu cần. Phía Pháp cho rằng các khó khăn đó của Việt Minh là không thể khắc phục nổi nhất là khi mùa mưa đến.


Các nỗ lực hậu cần của Việt Minh

Để một lực lượng mạnh cho chiến dịch Điện Biên Phủ chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đã huy động tối đa về sức người và sức của: hàng vạn dân công và bộ đội phải làm đường dã chiến trong khoảng thời gian cực ngắn, dưới các điều kiện rất khó khăn trên miền núi, lại luôn bị máy bay Pháp oanh tạc. Chính phủ đã huy động dân công từ vùng do Việt Minh kiểm soát đi tiếp tế bằng gánh gồng, xe đạp thồ kết hợp cùng cơ giới đảm bảo hậu cần cho chiến dịch. Đây là việc ngoài tầm dự tính của các cấp chỉ huy Pháp vì họ cho rằng Việt Minh không thể bảo đảm hậu cần cho một chiến dịch lớn, dài ngày trong các điều kiện phức tạp như vậy được.

Ngoài ra, Pháp cũng đã đánh giá sai khả năng pháo binh của Việt Minh khi cho rằng đối phương không thể mang pháo lớn (lựu pháo 105 mm và pháo cao xạ 37 mm) vào Điện Biên Phủ mà chỉ có thể mang loại pháo nhẹ là sơn pháo trợ chiến 75 mm mà thôi. Phía Việt Minh đã dùng sức người để đưa được lựu pháo 105 mm lên các hầm pháo khoét sâu vào các sườn núi từ trên cao có khả năng khống chế rất tốt lòng chảo Điện Biên Phủ mà lại rất an toàn chống lại pháo binh và máy bay địch.

Khi nhận thấy phương án "Đánh nhanh thắng nhanh" (tiêu diệt Điện Biên Phủ trong 3 ngày đêm bằng tiến công ồ ạt đồng loạt, thọc sâu) ban đầu đã được Trung ương Đảng, Quân uỷ Trung ương cùng Bộ tổng tham mưu phê duyệt với sự nhất trí của đoàn cố vấn quân sự trung ương Trung Quốc, mang nhiều tính chủ quan, không đánh giá đúng thực lực hai bên, không thể đảm bảo chắc thắng, Tổng chỉ huy chiến trường của Quân đội Nhân dân Việt Nam – Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đã kiên quyết tổ chức lại trận đánh theo phương án "đánh chắc thắng chắc" dài ngày theo kiểu "bóc vỏ" dần tập đoàn cứ điểm. Sau này ông Võ Nguyên Giáp cho rằng đây là quyết định khó khăn nhất trong đời cầm quân của mình. Việc điều chỉnh phương châm tác chiến này kéo theo việc phải chuẩn bị lại hậu cần cho chiến dịch, nhu cầu hậu cần sẽ tăng lên gấp nhiều lần và diễn ra trong mùa mưa và phải bố trí lại sơ đồ các trận địa pháo, phải kéo pháo ra khỏi các sườn núi và kéo lại vào các vị trí mới. Phía Việt Minh đã quyết tâm thực hiện và đã thực hiện được với một nỗ lực rất lớn.

Sau này khi tổng kết về chiến thắng của Việt Minh tại Điện Biên Phủ, các tướng lĩnh và các nhà nghiên cứu của hai bên đều thống nhất được với nhau: một nguyên nhân chính làm nên chiến thắng của Việt Minh tại trận đánh này là đã huy động được rất lớn nguồn sức người để đảm bảo hậu cần cho chiến dịch là một việc mà đối phương cho rằng không thể giải quyết được.


Diễn biến

Trận đánh diễn ra trong 55 ngày đêm vì quân Việt Minh có khó khăn trong hậu cần nên không thể tiến công liên tục mà chia thành các đợt tiến công. Sau mỗi đợt lại tổ chức lại quân số, bổ sung hậu cần.

Đợt 1 từ 13 tháng 3 đến 17 tháng 3: Việt Minh tiêu diệt phân khu Bắc của tập đoàn cứ điểm.

Đợt 2 từ 30 tháng 3 đến 26 tháng 4: Việt Minh đánh phân khu trung tâm đặc biệt là dẫy điểm cao quan trọng phía đông, vây lấn bóp nghẹt tập đoàn cứ điểm.

Đợt 3 từ 1 tháng 5 đến 7 tháng 5: đánh dứt điểm dẫy đồi phía đông và tổng tiến công tiêu diệt các vị trí còn lại.

Ngay từ những ngày đầu của đợt 1 quân Pháp đã nhận thức rõ được những điểm yếu chết người của mình và tương lai thất bại rõ ràng nhưng họ vẫn tăng cường cầm cự Điện Biên Phủ đến mức tối đa vì hy vọng khi mùa mưa đến Việt Minh không thể giải quyết vấn đề hậu cần và sẽ bỏ cuộc, Điện Biên Phủ sẽ tránh được đầu hàng. Sau đó khi mùa mưa không giúp được, bộ chỉ huy Pháp hy vọng cầm cự càng lâu càng tốt để hội nghị Geneva sẽ nhóm họp vào đầu tháng 7, sẽ có ngừng bắn trước khi tập đoàn sụp đổ. Nhưng hy vọng này cũng không có được, Điện Biên Phủ đầu hàng một ngày trước khi nhóm họp hội nghị Geneva về vấn đề Đông Dương.

Đợt 1 (13 tháng 3 - 17 tháng 3):
  1. Chiều ngày 13 tháng 3 năm 1954 trận đánh bắt đầu. Quân đội Nhân dân Việt Nam sau đợt bắn pháo dữ dội, tiến công một trong các cứ điểm kiên cố nhất là cụm cứ điểm Him Lam (Béatrice) và sau một đêm đã chiếm xong cụm cứ điểm này và sau đó đến 17 tháng 3 Việt Minh lần lượt mỗi ngày diệt một cứ điểm đã tiêu diệt lần lượt đồi Độc Lập (Gabrielle), Bản Kéo (Anne Marie 1, 2) và toàn bộ phân khu Bắc.Ngay từ những ngày đầu pháo binh của Việt Nam đã loại bỏ khả năng cất, hạ cánh của sân bay Mường Thanh và Hồng Cúm từ đó trở đi các máy bay Pháp chỉ còn tiếp tế được cho tập đoàn cứ điểm bằng cách thả dù điều này cho thấy cầu hàng không mà bộ chỉ huy Pháp đặt nhiều kỳ vọng thực tế là rất yếu kém trước cách đánh áp sát của đối phương.
Đợt 2 (30 tháng 3 - 26 tháng 4):
  • Là đợt tiến công vào phân khu trung tâm chủ yếu nhằm chiếm dẫy đồi phía đông khống chế cánh đồng Mường Thanh (các cụm Dominique và Eliane). Tại đây hai bên đánh nhau giành đi giật lại các mỏm đồi có tính sống còn đối với tập đoàn cứ điểm, đặc biệt là các đồi A1 (Eliane 2), C1 (Eliane 1), D1 (Dominique 2), thương vong của hai bên rất lớn. Phía Pháp dựa vào hầm ngầm, lô cốt để cố thủ và đưa quân từ các điểm khác dùng xe tăng và lính dù, lính lê dương (légionnaire) để phản kích, các cứ điểm này vì có tính sống còn với quân Pháp đã được quân phòng ngự chiến đấu ngoan cường, quyết liệt phản kích liên tục để giữ vững và đã chống cự đến ngày cuối cùng của tập đoàn cứ điểm.
    Để chống lại các cứ điểm phòng ngự kiên cố của quân Pháp, quân đội Việt Minh đã áp dụng chiến thuật "vây lấn" rất có hiệu quả bằng hệ thống chiến hào họ đào các giao thông hào dần dần bao vây và siết chặt, tiếp cận dần vào các vị trí của Pháp. Các chiến hào này tránh cho quân tiến công thương vong vì pháo binh và không quân địch và vào sát được vị trí của quân địch, làm vị trí bàn đạp tấn công rất thuận lợi. Quân Pháp ngay từ ngày đầu tiên của trận đánh đã nhận thức rất rõ sự nguy hiểm của cách đánh này mà không có phương sách nào để khắc chế. Quân Việt Minh vây lấn đào hào cắt ngang cả sân bay, đào hào đến tận chân lô cốt cố thủ, khu vực kiểm soát của quân Pháp bị thu hẹp đến mức không thể hẹp hơn.
    Cuộc chiến đấu tại Điện Biên Phủ càng ngày càng yếu thế cho phía Pháp. Quân Pháp chỉ còn trông đợi vào dù tiếp tế nhưng phạm vi chiếm đóng bị thu hẹp và máy bay bị hệ thống phòng không của Việt Minh đánh mạnh nên dù tiếp tế và cả lính nhảy dù phần nhiều rơi sang phía đối phương, mùa mưa lại tới hầm hố của quân phòng thủ trở nên lầy lội thương binh không di tản đi được, lính chết không có chỗ chôn, bệnh tật, đường ruột phát sinh, đối phương lại áp sát bắn tỉa, tiếp tế thiếu mà việc lấy được dù cũng vô cùng khó khăn đi kèm với thương vong: quân Pháp thường phải đói khát đến đêm mới dám ra lấy dù. Tình cảnh của quân Pháp ngày càng bi đát và đi đến cùng cực... Điện Biên Phủ cho thấy khi bị bao vây cô lập thì một tiền đồn dù mạnh đến đâu rồi cũng sẽ bị tiêu diệt.
Đợt 3 (1 tháng 5 - 7 tháng 5):
  • Sau khi lực lượng của Pháp đã trở nên tuyệt vọng, suy kiệt, bổ sung bằng dù không còn đủ để duy trì sức chiến đấu, và quân Pháp ở Bắc bộ cũng đã hết lính dù và lính légionnaire có thể ném tiếp xuống Điện Biên Phủ, quân Việt Minh tổ chức đợt đánh dứt điểm các quả đồi phía đông. Để chống lại hệ thống hầm ngầm cố thủ không thể xung phong đánh chiếm được trên đồi A1 có vị trí quyết định, bộ đội công binh Việt Nam đã đào một hầm ngầm phía dưới và cho nổ 1 tấn thuốc nổ hất tung hệ thống hầm ngầm cố thủ cuối cùng. Đến sáng ngày 7 tháng 5 các quả đồi phía đông này đã thất thủ hoàn toàn mà phía Pháp không còn lực lượng khả dĩ chiếm lại, Quân đội Nhân dân Việt Nam tổng tiến công trên khắp các mặt trận quân Pháp đã sức tàn lực kiệt quyết định đầu hàng, Quân đội Việt nam bắt Thiếu tướng chỉ huy Christian de Castries và toàn ban tham mưu tập đoàn cứ điểm.
    Cụm phân khu Nam Hồng Cúm mưu toan chạy sang Lào nhưng bị quân Việt Minh đuổi theo tất cả đã bị bắt không đi thoát. Gần 10.000 số quân Pháp còn lại tại Điện Biên Phủ đã bị bắt làm tù binh.

Một ngày sau Điện Biên Phủ thất thủ, hội nghị Geneva về Đông Dương khai mạc, Pháp không còn khả năng duy trì thuộc địa Đông Dương đã phải trao trả độc lập cho xứ này. Tại Việt nam xuất hiện hai nhà nước: Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại miền Bắc và Việt Nam Cộng hòa tại miền Nam. Việt Nam tiếp tục cuộc Chiến tranh Đông Dương lần thứ 2 để quyết định tương lai của một Việt Nam thống nhất.

Bản đồ Diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ


Đăng lại bài viết của k8tsq (đã đăng tại Blog "K8 - Thiếu Sinh Quân”:  05/2009)

Xem thêm:
  1. Xóm "Tổng hành dinh" -11/5/2009 tại Blog "Bạn Trỗi K6"
  2. Tướng Giáp Huy Đức - 7/5/2009 tại Blog Osin
  3. Điện biên, nếu tướng Giáp... - Hà Chí Quang, 8/5/2009 tại Blog "Bạn Trường Trỗi"
  4. LỰC LƯỢNG CHIẾN DỊCH ĐIỆN BIÊN PHỦ - hameok6, 6/5/2009 tại Blog "Bạn Trường Trỗi"
  5. Kỷ niệm chiến thắng Điện biên phủ - Út Trỗi, 6/5/2009 tại Blog "Út Trỗi"
  6. Đi Tây bắc (tiép theo) - Ngày thứ 3 (23/4/2009) - VinhNQ, 29/4/2009 tại Blog "Út Trỗi"
  7. Đi Tây bắc (tiép theo) - Ngày thứ 2 (22/4/2009) - VinhNQ, 27/4/2009 tại Blog "Út Trỗi"
  8. Chuyến ĐBP, ngày thứ tư và năm, về nhà - HữuThành, 25/4/2009 tại Blog "Bạn Trường Trỗi"
  9. Chuyến ĐBP, ngày thứ ba, ĐBP-Lai Châu - HữuThành, 25/4/2009 tại Blog "Bạn Trường Trỗi"
  10. Chuyến ĐBP, ngày thứ hai, Sơn La - ĐBP - HữuThành, 24/4/2009 tại Blog "Bạn Trường Trỗi"
  11. Đi Điện Biên Phủ - Ngày 1: HN-Sơn La - 21/4/2009 tại Blog "Bạn Trỗi K6"

Sưu tầm trên mạng:
  1. Kỷ niệm 55 năm Chiến thắng ĐBP - Báo Điện Biên Phủ Online
  2. Trận Điện Biên Phủ - Wikipedia
  3. CHIẾN DỊCH ĐIỆN BIÊN PHỦ - Tóm tắt các chiến dịch trong kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954) - tại "Quân sử Việt Nam"
  4. Ðiên Biên Phú - The official and history site of the battle (Site approved by the National Association of Veterans of Dien Bien Phu)

Video:
  1. The Viet Nam War - Dien Bien Phu - P1 - saigonsun, May 02, 2007 - YouTube
  2. The Viet Nam War - Dien Bien Phu - P2 - saigonsun, May 05, 2007 - YouTube
  3. The Viet Nam War - Dien Bien Phu - P3 - saigonsun, May 06, 2007 - YouTube
  4. The Viet Nam War - Dien Bien Phu - P4 - saigonsun, May 06, 2007 - YouTube
  5. The Viet Nam War - Dien Bien Phu - P5 - saigonsun, May 07, 2007 - YouTube
  6. The Viet Nam War - Dien Bien Phu - P6 - saigonsun, May 08, 2007 - YouTube
  7. The Viet Nam War - Dien Bien Phu - P7 - saigonsun, May 09, 2007 - YouTube
  8. The Viet Nam War - Dien Bien Phu - P8 - saigonsun, May 09, 2007 - YouTube
  9. The Viet Nam War - Dien Bien Phu - P9 - saigonsun, May 09, 2007 - YouTube
  10. The Viet Nam War - Dien Bien Phu - P10 - saigonsun, May 10, 2007 - YouTube