Đặng Văn Đăng

Đặng Văn Đăng

Bút Tre (1911–1987), tên thật Đặng Văn Đăng là một nhà thơ theo trường phái dân gian của Việt Nam thời hiện đại. Với phong cách thơ độc đáo, sáng tạo và giàu sức lan tỏa, từ bút danh của một nhà thơ, Bút Tre đã trở thành một trường phái sáng tạo thơ dân gian vui vẻ rất thịnh hành ở Việt Nam cho đến tận ngày nay

"Tham quan, du lịch, nghỉ hè
Thơ văn trường phái Bút Tre đứng đầu
Gieo vần gãy nửa nhịp câu
Giữa dòng bạt mạng ngắt câu ngang phè
Mà sao ai cũng thích nghè
Cứ nghe mà biết Bút Tre là cười
Bao nhiêu Bút Sắt mòn rồi
Hôm nay còn mãi với đời Bút Tre"

Hoan hô đồng chí Bút Tre
Thơ phú ngang phè mà lại hóa hay
Phải chăng trường phái thơ ngây
Làm cho ai cũng mê say thích nghè (nghe)
Ngày nay cuộc sống bộn bề
Nụ cười thuốc bổ: ca vè dân gian
Bởi ai cũng có thể làm
Bút Tre, bút nứa, lại càng bút bi...

• Kìa ai tiếng khóc nỉ non
  Ấy vợ lính mới trèo hòn đèo Ngang
  Chém cha cái giặc chết hoang
  Làm cho thiếp phải gánh lương theo chồng
  Gánh từ xứ Bắc, xứ Đông
  Đã gánh theo chồng lại gánh theo con
  
  
• Sơn Bình, chợ Lối chẳng xa
  Cách một cái quán với ba quãng đồng
  Chẳng tin đứng lại mà trông
  Bên tây có miếu, bên đông có chùa
  Ở trong lại có đình thờ
  Em còn kén chọn bán mua chốn nào
  
  
• Em về cắt rạ đánh tranh
  Chặt tre chẻ lạt cho anh lợp nhà
  Sớm khuya hòa thuận đôi ta
  Hơn ai gác tía lầu hoa một mình

1. Thế sự thăng trầm quân mạc vấn
   Cây đa bến cũ vẫn ngồi nguyên
   
   
2. Mai sau kẻ đoái người hoài mặc
   Hạnh phúc hôm nay mát dạ người

Tôi dặn tiễn tôi tới suối vàng
Thưa kèn giảm trống, chẳng đò ngang
Dứt đường Tây Trúc kinh thôi tụng
Buông sách Thọ Mai, lễ chẳng màng
Xã hội, cơ quan ngừng phúng điếu
Họ hàng thân thuộc chút khăn tang
Hương thơm, đèn sáng, vòng hoa trắng
Trầm mặc cử hành đám lễ tang

1. Hoan hô đại tướng Võ Nguyên
   Giáp ta thắng trận Điện Biên trở về
   
   
2. Cuối cùng xin nhắc một câu
   Văn hóa cơ sở là đầu chúng ta
   
   
3. Chú làm công tác giữ cầu
   Quản chi bom đạn trên đầu nó rơi
   Bút Tre chẳng như mọi người
   "Qua sông..." nhớ mãi nụ cười chú em
(CT: Đọc đến đây, ai không nhớ đoạn "... đấm buồi vào sóng",...chết liền!)
4. Hoan hô trung tá Phạm Tuân
   Bay lên vũ trụ một tuần về ngay
   
   
5. Chú về công tác bảo tàng
   Cũng là công việc cách màng (mạng) giao cho
   

6. Giặc Mỹ leo thang đến Phú Tho (Thọ)
   Napan đốt cháy cả rừng co (cọ)
   Sẵn sàng chiến đấu chị em bắn...
   Rớt trước Ty mình chiếc dù đo (đỏ)
   
   
7. Ơ kìa Bác đến kia rồi
   Quần nâu áo vải như người nông dân
   Vẫn đôi mắt sáng trong ngần
   Phơ phơ mái tóc đỏ dần màu da...
   
   
8. Hồn quê vang vọng thơ chờ đợi
   Người hát tình ca chim lắng nghe
(CT: Người nghe chim hót là chuyện thường tình, chim nghe người hát mới... lạ!)
9. Liên Xô thắng lợi ào ào
   Anh Ga- ga- rỉn (rin) bay vào vũ tru (trụ)!

1. Hoan hô đồng chí Hà Đăng
   Ấn cho tàu chạy băng băng như rùa
(CT: Hà Đăng Ấn khi đó làm Tổng cục trưởng Tổng cục Đường sắt)
2. Hoan hô anh Nguyễn Chí Thanh
   Anh về phân bắc, phân xanh đầy đồng
   
   
3. Đứng trên bãi biển bồn chồn
   Bao nhiêu cô gái ngứa chân chạy quanh
(CT: Ở đây, hỏi bất kỳ ông nào rằng: chân là cái gì(?), thì "chắc như bắp", đều nhận được câu trả lời: chân là cái l...!)
4. Chị em du kích tài thay
   Bắn máy bay Mỹ rơi ngay cửa mình!
   (cửa nhà mình)
   
   
5. Liên hoan toàn lạc (đậu phộng) với chuồi (chuối)
   Ra về nhớ mãi cái buồi (buổi) hôm nay
   
   
6. Con ruồi là giống hiểm nguy
   Bàn chân của nó rất vi trùng nhiều
   
   
7. Sông Hồng đỏ quạch phù sa
   Đỏ thì đỏ thật thua da Bác Hồ
   

8. Bỗng đâu tin sét đánh ngang
   Bác Hồ đang sống chuyển sang từ trần
   
   
9. Thi đua ta quyết tiến lên
   Tiến lên, ta quyết tiến lên hàng đầu
   Hàng đầu rồi tiến đi đâu?
   Đi đâu...không biết, hàng đầu cứ tiên (tiến)
   
   
10. Ta đi bầu cử tự do
    Chọn người xứng đáng mà cho vào hòm (phiếu)
    
    
11. Không đi không biết Tam Đao (Đảo)
    Đi thì không biết nơi nào mà ngu (ngủ)
    Một giường nhốt những hai cu (cụ)
    Sướng khô (khổ) đành chịu đến chu (chủ) nhật về
    
    
12. Con đò dịch đít sang ngang
    Bên kia có một cái làng thò ra
    
    
13. Trông xa một đống đen sì
    Đến gần mới biết ấy thì là than
    
    
14. Hoan hô anh La Văn Cầu
    Cánh tay bị đứt nhưng đầu còn nguyên

1. Hoan hô đồng chí Trần Hoàn
   Mới lên Bộ trưởng chiếu toàn phim hay
   "Tiếng chim trong bụi mận gai"
   Lại thêm"Bạch tuộc" tuần hai tối liền
   
   
   Phan Dương (Hà Nội)
   
   
   
2. Hỡi ai bị yếu sinh lỳ (lý)
   Đừng lo! Đã có thuốc trì(trị) rất hay
   Thầy này học tận bên Tây-
   Nguyên về khoản ấy là tay cực giòi (giỏi)
   
   
   Mạc Vi (Hà Nội)
   
   
   
3. Em là cô giáo dạy toan (toán)
   Suốt ngày công thức với toàn số liêu (liệu)
   Nhiều lúc như khóc như mêu (mếu)
   Học sinh không hiểu vẫn kêu khó lằm (lắm)
   Đã giảng đến năm bảy lần
   Học sinh vẫn nói cô cần giảng lai (lại)
   
   
   Hoàng Xuân Khánh (Hà Nội)
   
   
   
4. Máy bay hạ cánh Tân-Sơn-
   Nhất tôi sung sướng mừng rơn trong bùng (bụng)
   
   
   Nguyễn Quốc Văn (Hải Phòng)
   
   
   
5. Không đi không biết Quảng Ninh
   Đi rồi mới thấy cửa (biển) mình mở ra
   Hàng gần cho tới hàng xa
   Muốn mà xuất được phải qua cửa (biển) mình
   Hàng thô cho tới hàng tinh
   Cứ qua cửa (biển) mình phải xuất cho nhanh
   
   
   Toàn Thi (Sài Sòn)

Kính thưa các vị đại biều (biểu)
Kính thưa các vị quan liêu (liều) chúng tà (ta)
Hôm nay sinh hoạt họ nhà...
Quan mình nghị sự xong là đánh chen (chén)
Phải họp đàng hoảng (hoàng) một phen
Đắp xây vững bến (bền) cái nên (nền) quan liều(liêu)
Tiện đây xin nhắc đôi điều
Anh em ta nhớ thương yều (yêu) lẫn nhau
Lần lần kẻ trước người sau
Họ quan ta phải giúp nhau tiến lền (lên)
Cắm sâu bắt rễ thật bền
Cho phì gia mãi cái nền nhà liêu...
Xin mời các quán (quan) phát biêu!

Mua quan tốn rất tiền nhiều
Phải vơ vét hết bọt bèo chẳng chưa (chừa)
Kế hay: nếu giữ vững cưa (cửa)...
Quyền vừa giàu sụ lại vừa như liêm

Thành tích báo cáo phải in...
Ấn đẹp trên mới chịu tin là đùng (đúng)
Xuống cơ sở cố "ba cùng"
Luồn sâu thị sát quần chùng (chúng) chỉ đao (đạo)

Tôi nay thì lại có kinh...
Nghiệm là vờ giữ cho mình được nghiêm...
Túc cho có cái vẻ liêm...
Chính khi cấp dưới phong tiên (tiền) kính chào (trao)

Còn giời, còn nước, còn non
Còn lũ quan ấy tao còn chăn trâu
Muốn cho nước mạnh dân giàu
Ai ơi phải đánh dập đầu chúng no (nó)

1. Anh đi công tác Play (pờ-lây)-
   Cu dài dằng dặc biết ngày nào vê (về)
   Lại còn phải ghé Buôn-Mê-
   Thuột xong mọi cái mới về với em
   
   
2. Bán háng (hàng) cô nay đã mấy tuồi (tuổi)
   Nước cô còn nóng hay đã nguồi (nguội)
   Thích nhỉ trên treo dăm chiếc ném (nem)
   Dưới bày ngồn ngộn đủ khô tươi
   Lòng dối (dồi), tiết canh chờ người xới (xơi)
   Thịt lờn (lợn) thịt gạ (gà) đợi chấm muồi (muối)
   Vào ngồi móc bóp (ví) tiền không đủ
   Khách quen cho chịu một vài buồi (buổi)
   
   
3. Anh ngồi ngắm cảnh đảo Côn-
   Lôn rộng bát ngát, bồn chồn nhớ em
   
   
4. Chưa đi chưa biết Sài Gòn
   Đi rồi sạch bách chẳng còn một xu
   Về nhà mới biết mình ngu
   Thằng lớn xài ít thằng cu xài nhiều
   
   
5. Rộng lớn như thể nước Nga
   Người ta không cấm thò ra thụt vào
   Nhỏ bé như thể nước Lào
   Người ta không cấm thụt vào thò ra
   Chỉ riêng ở Việt nam ta
   Đâu đâu cũng cấm thò ra thụt vào
   
   
6. Bây giờ ra quốc lộ Hai
   Thế nào cũng thấy được vài... ôtô

7. Làm thơ nên tránh vần "ồn"
   Kẻo không lại đụng đến l... chị em
   
   
8. Chợ Đồng Xuân nức tiếng đồn
   Có chị bán trứng vịt ...ồn (lộn) rất to
   
   
9. Chỉ vài ba miếng thịt lờn (lợn)
   Nhai xong liếm đĩa bóng ...ồn (lộn) khỏi rưa (rửa)
   
   
10. Chị em phụ nữ đánh cầu-
    Lông bay vùn vụt trên đầu anh em
    
    
11. Ở trong hang đá chui ra
    Vươn vai một cái rồi ta chui vào
    
    
12. Hoan hô lực sĩ Lưu-Trùng-
    Dương vật nổi tiếng khắp vùng Hải-Hưng
    
    
13. Miếng ngon đâu cứ đặc sàn (sản)
    Nhiều khi măm chán (chan mắm) với bùn (bún) mà ngon
    
    
14. Hội trường yên ắng ngủ say
    Thuyết trình vừa dứt vỗ tay ào ào
    
    
15. Một ông người Ốt – tra - lây (Australia)
    Một ông đích thị là Tây bán nhà (Tây Ban Nha)
    Một ông ở xứ buôn gà (Bungari)
    Cả ba ông ấy đều là con dê (con rể)
    Cùng nhau có một lời thề
    Làm con dê cụ không về bên Tây (con rể cụ)

Bà con đi đâu về đâu
Đến đây mà đái lên đầu Ních-xơn
Căm hờn lại giục căm hờn
Đến đây mà đái còn hơn đái nhà