Bạn Trỗi K6

Phải qua mấy hôm qua đi kể từ ngày 27/7/2017, khi những cảm xúc liên tục dâng trào, xen giữa tự hào có bi tráng, trong những thành quả to lớn có ngẹn ngào nỗi đau thương, mất mát, đọc, xem, nghe những ngày ấy mắt cay xè, tôi mới giành thời gian để nghĩ về sự hy sinh thân mình hay một phần thân thể của những người quen, những người bạn gần gũi. Đồng thời, tôi không muốn vội vã để viết xong đúng dịp Ngày TBLS, mà với mong muốn tri ân và biết ơn các AHLS là việc làm thường xuyên, ở mọi nơi, mọi lĩnh vực, mọi cấp độ.

Một bạn mà tôi muốn nói đến là Nguyễn Mạnh Minh, nguyên là học sinh Khoá 6 Trường Thiếu sinh quân Nguyễn Văn Trỗi, một bạn đồng ngũ 4/9/71 (gọi tắt là lính 4971).

Chúng tôi cùng tốt nghiệp phổ thông năm học 1970-1971, cùng thi vào Đại học (tôi thi Bách khoa Hà Nội, Minh thi ĐH Cơ điện ) và trúng tuyển, nhưng có giấy gọi nhập ngũ là lên đường. Theo bạn bè “Quân khu Nam Đồng” cùng thời kể lại thì Minh có bố và anh trai đang tại ngũ, có thể xin hoãn nghĩa vụ quân sự được nhưng rồi ngày 4/9/1971 tôi ở Ba Đình, còn Minh ở Đống Đa vào bộ đội. Sau 1 tuần ổn định quân số, nhận quân trang ở Tây Mỗ, Đại Mỗ, chúng tôi hành quân lên Bãi Nai, Kỳ Sơn, Hoà Bình về vị trí đóng quân. Tôi ở xóm Mon, đại đội 29, d48, e59 (còn gọi là Đoàn 1868) với hòm thư 643.118 JC13, còn Minh với hòm thư 643.123 JC13, chắc ở đại đội 33 hoặc 34 thuộc d50, cùng e59, nhưng hoàn toàn không biết nhau cùng trung đoàn. Tôi chỉ biết có Võ Hùng K6 Nguyễn Văn Trỗi cùng nhập ngũ. Ngày 14/10/1971, thấy thư của bạn lại ghi hòm thư 643.129 JC13, tức là bạn được chuyển sang tiểu đoàn lập mới 52 (tách từ 2 tiểu đoàn 48 và 50 vì đợt 4/9/1971 tuyển được quá nhiều quân và quân số 48 và 50 đã quá đông), cùng tiểu đoàn với Võ Hùng, tiểu đoàn mà vinh dự được thay mặt lính 4971 đón Đại tướng TTL Võ Nguyên Giáp lên thăm, giao nhiệm vụ cho Trung đoàn Huấn luyện quân tăng cường 59 BTL Thủ đô ngày 22/10/1971.

Khi đến thăm gia đình và thắp hương cho bạn, đọc thư bạn, mình nhận ra được bạn cùng đồng ngũ và được biết sau Tết 1972, các bạn được điều đi chiến trường C (Lào), rồi chuyển về Đoàn 559. Chỉ sau một thời gian ngắn bạn bị thương, cụt hai chân và được đưa về Quân y viện 4. Thật nghiệt ngã, ngày 25/3/1972, một đợt bom B-52 đã gần như đã xoá sổ toàn bộ cán bộ, chiến sĩ QY4 và thương binh đang điều trị ở đây (như một người quản trang ở NT Trường Sơn đã kể lại khi chỉ vào một vùng rộng của Khu mộ LS Hà Nội, các ngôi mộ đều có cùng ngày hy sinh và nhiều mộ lại có cùng cả ngày nhập ngũ). Điều đó một phần lý giải vì sao anh Quang, anh ruột Minh, nói chưa có bạn cùng đơn vị nào của Minh đến thắp hương cho em tôi. Về những ngày quân ngũ ngắn ngủi của Nguyễn Mạnh Minh đã được anh Trần Kiến Quốc ghi lại trong Tạp chí Tuổi trẻ Chủ nhật số 25/3/2003.

Song tôi thật ngỡ ngàng khi nhìn lên bằng Tổ quốc ghi công thì lại được ghi là LS Nguyễn Văn Minh, chữ Văn bị gạch chéo và ghi lên chữ Mạnh bằng bút chì. Anh Quang đã kể lại đầu đuôi sự việc, đó là từ Giấy báo tử ghi là Nguyễn Văn Minh (cùng địa chỉ nhà bạn Minh) nên cơ quan chính sách đã ghi nguyên si như vậy. Bố Minh đã lên quận và các cơ quan đề nghị ghi lại là Nguyễn Mạnh Minh như khai sinh. Lâu quá, nguyện vọng không được đáp ứng, ông buồn bực và tự sửa như hiện trạng. Bây giờ gia đình cũng không biết nên là thế nào để có bằng Tổ quốc ghi công đúng tên bạn.

Đọc lại các bức thư của bạn, đọc lại giấy báo nhập học đại học của bạn, cái giấy mà không bao giờ được sử dụng (may mắn cho tôi là còn được về nộp giấy này), giấy cam đoan khi nhập học chưa kịp ký và nộp, mắt tôi cay xè.

Qua đây, mình cũng mong có bạn đồng ngũ nào, cùng đơn vị, quen biết Minh trong chiến trường, đến thăm gia đình thắp hương cho Minh, động viên gia đình bạn ấy.